به نقل از سایت اخبار خودرو :
شهروند: سوانح رانندگی در ایران موضوعی نیست که هیچ‌گاه کهنه شود و هر از چندی با آمدن خبر یک تصادف بزرگ که جان تنی چند از شهروندان در آن از دست می‌رود، باز هم موضوع داغ می‌شود. این موضوع اما سویه‌های گوناگونی دارد که بارها به آن پرداخته شده و آمارهای بسیاری از آن ارایه شده است، آمارهایی که از میزان و تعداد سوانح رانندگی در شهر‌ها و جاده‌های کشور در آن دیده می‌شود تا برآوردها از زیان‌های اقتصادی حاصل از تصادفات. اما نکته‌ای که در این میان معمولا مقفول واقع می‌شود را می‌توان در میان صحبت‌های علی رشیدی عضو انجمن اقتصاد شهری ایران در گفت‌وگو با «شهروند» جست‌وجو کرد: «آمارهایی که هر ازچندی پیرامون زیان‌های اقتصادی حاصل از سوانح رانندگی اعلام می‌شود را نمی‌توان مبنای محاسبه‌ای دقیق قرار داد، چه آنکه این آمارها مبنای مشخصی ندارند و براساس فرضیات محاسبه می‌شود.»
97 میلیون دلار زیان اقتصادی تصادفات ایران
بر اساس آخرین آمارها در سال گذشته بیش از ۱۷هزار نفر از ایرانیان در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند و در نیمه اول امسال تعداد فوتی‌های تصادفات به نزدیک ۱۰هزار نفر رسید. این سوانح البته در کنار زیان‌های جسمانی، روحی و روانی بسیار برای هموطنانی که در معرض آن قرار می‌گیرند، سوی اقتصادی قابل توجهی نیز دارد که از اطراف مختلفی می‌توان به آن پرداخت و مسئولان و سازمان‌های گوناگون آمارهایی از میزان این خسارت‌ها اعلام کرده‌اند.
یکی از ارایه‌دهندگان آمار زیان‌های اقتصادی تصادفات شورای‌عالی حفاظت فنی و بهداشت کار است. اخیرا «ایرج محمدفام» عضو این شورا با بیان اینکه خسارت‌های ناشی از سوانح رانندگی بسیار نگران‌کننده است، گفت: «اقتصاد ایران سالانه نزدیک به ۸درصد تولید ناخالص ملی از تصادفات خسارت می‌بیند.»
همچنین طی روزهای گذشته در جلسه‌ای که کمیسیون اصل نود مجلس برگزار کرد، میزان پرداخت خسارت بیمه در سال‌جاری ۱۶هزار‌میلیارد تومان برآورد شده و در این جلسه گفته شده که حداقل خسارت تصادفات و سوانح در ایران روزانه ۴۴میلیارد تومان برآورد می‌شود.این‌دو نمونه‌ای است متأخر از آمارهایی که در رابطه با میزان خسارت‌های اقتصادی ناشی از سوانح رانندگی اعلام شده اما آیا می‌توان این دو آمار یا آمارهای دیگر از این دست را مبنای محاسبه و کاربست برای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری درست در کاهش واقعه دردناک تصادف رانندگی دانست.
علی رشیدی، عضو انجمن اقتصاد شهری ایران با اشاره به این مهم در گفت‌وگو با «شهروند» آمارهای ارایه‌شده را به نقد می‌‌کشد و می‌گوید: «در هرتصادف ضرر و زیان‌های مادی عیان همانند زیان‌های حاصل از آسیب وسیله نقلیه و هزینه‌های درمانی است. اما زیان‌های مزمن حاصل از این تصادفات که مواردی چون بی‌سرپرست‌شدن افراد، زیان‌های روحی و از کارافتادگی آنها در پی این موضوع، زیان‌هایی که در پی از کارافتادگی‌های جسمی است و موارد دیگری از این دست وجود دارد که در محاسبات ارقام زیان اقتصادی حاصل از سوانح رانندگی دیده نمی‌شوند و بر این اساس که مبنای درستی بر محاسبات هزینه‌های وارده در این موارد وجود ندارد، آنها را نمی‌توان مبنای درستی برای کمک به تصمیم‌سازان و سیاست‌گذاران قرار داد.»
تصادفات رانندگی بیمه را زیانده کرد
بر اساس اعلام بیمه مرکزی، حوادث رانندگی بیمه شخص ثالث را در ایران زیانده کرده است و حالا سالانه حدود ٧٠٠میلیارد تومان ضرر و زیان از ناحیه این بیمه‌نامه به شرکت‌های بیمه‌ای ایران وارد می‌شود. البته طبق آخرین آمارنامه صنعت بیمه کشور، تعداد وسایل نقلیه موتوری درحال تردد بیش از ۳۶میلیون است و فقط حدود ٥٠درصد از وسایل حمل‌وتقل موتوری بیمه‌نامه دارند. در واقع اگر تمامی وسایل حمل‌ونقل موتوری ایران از بیمه‌نامه برخوردار بودند، میزان خسارات رقم سنگین‌تر و درشت‌تری می‌شد. نکته آماری جالب دیگر درباره تصادفات رانندگی این است که فقط ١٥درصد رانندگان ایرانی پرریسک هستند و همین جمعیت توانسته‌اند شرکت‌های بیمه‌ای را زیانده کنند و رقم سنگینی خسارت به اقتصاد ایران وارد کنند. زیان سنگین بیمه‌های شخص ثالث به حدی است که شرکت بیمه‌ای بزرگی مانند ایران اعلام کرده که ٩٥درصد زیانش مربوط به بیمه شخص ثالث است.
هزینه فوت هر نفر ٥,١ میلیارد تومان
بر اساس اعلام پلیس راهور، هر تصادف رانندگی منجر به فوت، معادل ٥,١میلیارد تومان خسارت به کشور وارد می‌کند. این درحالی است که روزانه به‌طور میانگین ٥٥نفر در حوادث رانندگی فوت می‌کنند. البته گفته می‌شود آمارهای فوتی تصادفات رانندگی تنها مربوط به فوتی‌های سر صحنه تصادف است و مرگ‌هایی که بعد از آن در بیمارستان اتفاق می‌افتد به حساب این آمار گذاشته نمی‌شود. به هرحال ما به آمار رسمی راهور اکتفا می‌کنیم. درواقع هزینه تصادفات رانندگی در ایران هرروز حدود ٢٨٠میلیارد تومان است که رقم بالایی است.
١٣ هزار میلیارد تومان خسارت پرداختی ستاد دیه
علی جباری، مدیرعامل صندوق تأمین خسارت‌های بدنی در نشست دی ماه امسال، کشته‌های رانندگی در ایران را به کشته‌های جنگ جهانی تشبیه کرد و گفت: «تنها در‌سال گذشته صنعت بیمه در کشور ١٣هزار‌میلیارد تومان در قبال رفتار غیرقابل وصف ما ایرانی‌ها برای جبران تنها بخشی از خسارت جانی و مالی پرداخت کرده است که تخصیص‌درصدی از این اعتبار در کارهای علمی یا فعالیت‌های زیربنایی از بنای بایر، عمارتی آباد می‌ساخت.» او گفت: «بیمه با ملاحظات خود نسبت به تعهداتی که دارد، اقدام می‌کند و قطعا جبران خسارات غیراز دیه‌های فوتی به هزینه‌های فیزیکی معطوف خواهد شد. صحبت این است که پول تعمیر خودرو را بیمه می‌دهد، جان ١٧هزار کشته را چه کسی باز خواهد گرداند و داغ‌دل ١٧هزار خانواده درگیر در این پرونده‌ها را چه کسی التیام خواهد داد. آیا بیمه قادر است غیراز جبران هزینه‌های درمانی مجروح یک سانحه تصادف کاری کند؟ زیبایی، سلامت و قوای جسمانی ٣٦٠هزار مصدوم و حدود ٣٠هزار ایرانی تا ابد در بستر معلولیت را چه کسی به صاحبان آنها خواهد داد؟»
جباری با اشاره به اینکه معضل تصادفات رانندگی را باید یک بحران ملی قلمداد کرد، گفت: «بسیاری از کشورهای دنیا مانند آلمان، ترکیه و ژاپن شرایط مشابهی مثل ما را داشتند و علت اینکه امروز در این کشورها آمار تلفات و خسارت‌های جاده‌ای از آمار جهانی با فاصله زیادی کاهش یافته است تنها در گرو توجه به همین نکته است که در برهه‌ای این اتفاق یک بحران قلمداد می‌شد و در اجماع فراسازمانی به این مسأله رسیدگی شد.»
نمونه آمریکایی محاسبه زیان
روش‌شناسی هزینه‌های تصادفات در ایالات متحده آمریکا یکی از نمونه‌های قابل توجه در میان کشورهای جهان است، چه آنکه در این کشور برای محاسبه هزینه تصادفات رانندگی جنبه‌های مختلف هزینه‌های وارده را محاسبه می‌کنند. برای محاسبه هزینه‌های حاصل از زیان اقتصادی تصـــــادفات، آمـریکایـی‌ها مواردی چون از بین رفتن بهره‌وری نیروی کار، هزینه‌های حقوقی و دادرسی، هزینه اورژانس و خدمات درمانی، از بین رفتن اموال، حضور نداشتن در محل کار را مورد توجه و بررسی قرار می‌دهند. به‌طور نمونه می‌توان به بخشی از این آمارها در‌سال ٢٠١٠ در این کشور توجه کرد که طی این‌سال زیان ناشی از تصادفات رانندگی در این کشور ٢٤٢میلیارد دلار برآورد شده است. همچنین براساس آمارهای اعلام شده در آمریکا هزینه تصادفات معادل ١,٦درصد تولید ناخالص آمریکا می‌شود.
بر مبنای محاسبات دقیق برآورد خسارات اقتصادی حاصل از تصادفات، خروجی‌های قابل قبولی برای آمریکایی‌ها حاصل شده است که در یک نمونه آن در‌سال ٢٠١٦ تصمیم‌سازان این کشور قوانین سختگیرانه‌ای برای موتورسواران خصوصا در مورد استفاده کلاه ایمنی را به اجرا گذاشتند.
بنابر آمارها بعد از اجرای این قوانین و انجام این سختگیری‌ها جان ١٨٥٩ انسان نجات یافت و در نتیجه آن از هدر رفت ٢١میلیارد دلار جلوگیری شد.
علی جباری، مدیرعامل صندوق تأمین خسارت‌های بدنی در نشست دی ماه امسال، کشته‌های رانندگی در ایران را به کشته‌های جنگ جهانی تشبیه کرد و گفت: «تنها در‌سال گذشته صنعت بیمه در کشور ٣١هزار‌میلیارد تومان در قبال رفتار غیرقابل وصف ما ایرانی‌ها برای جبران تنها بخشی از خسارت جانی و مالی پرداخت کرده است.